Wat is gebruikelijk loon en wat kun je er mee?

Ieder jaar zijn er wijzigingen op belastinggebied en één van de nieuwe maatregelen voor 2022 is de verhoging van het wettelijk minimum gebruikelijk loon voor een directeur-grootaandeelhouder (dga) van ten minste € 47.000 naar ten minste € 48.000 op jaarbasis. In de praktijk wordt vaak gesproken over het dga-salaris en gaat men uit van dit wettelijk minimum dga-salaris. In de praktijk zou het dga salaris hoger of soms zelfs lager vastgesteld kunnen worden. Wij adviseren regelmatig dga’s over de hoogte van het gebruikelijk loon. In deze blog lichten we toe wat de gebruikelijk loonregeling inhoudt en welke mogelijkheden er zijn.

De gebruikelijk loonregeling geldt voor iemand in loondienst bij een vennootschap waarin hij en/of zijn fiscaal partner een aanmerkelijk belang heeft. Je hebt een aanmerkelijk belang als je, eventueel samen met een fiscaal partner:

  • minstens 5% van de aandelen bezit van een vennootschap;
  • rechten hebt om minstens 5% van de aandelen in een vennootschap te kopen;
  • winstbewijzen hebt om minstens 5% van de jaarwinst van de vennootschap te ontvangen;
  • minstens 5% stemrecht hebt in de algemene vergadering van een vennootschap.

Als er sprake is van een aanmerkelijk belang dan is de volgende stap het bepalen van het gebruikelijk loon.

Een aanmerkelijk belanghouder moet een loon ontvangen dat gebruikelijk is voor de functie en de werkzaamheden die worden verricht. Maar de vraag is dan nog steeds: Wat is “gebruikelijk”?

Het in aanmerking te nemen loon is het hoogste loon van de volgende bedragen:

  • 75% van het loon uit de meest vergelijkbare dienstbetrekking;
  • het loon van de meestverdienende werknemer van de vennootschap of van een verbonden vennootschap;
  • het wettelijk minimum loon vastgelegd in artikel 12a Wet op de loonbelasting 1964. Voor 2022 is dit loon verhoogd naar € 48.000.

Op basis van deze regel wordt vaak gesproken over een minimum dga-salaris, maar er zijn situaties dat je het loon op een lager bedrag mag vaststellen, namelijk:

  • je maakt aannemelijk dat het loon uit de meest vergelijkbare dienstbetrekking lager is dan € 48.000. In dit geval wordt het loon vastgesteld op 100% van het loon uit de meest vergelijkbare dienstbetrekking;
  • je maakt aannemelijk dat 75% van het loon uit de meest vergelijkbare dienstbetrekking lager is dan het loon van de meestverdienende werknemer van de vennootschap of van een verbonden vennootschap.

De aanvullende vraag die regelmatig gesteld wordt is: “Wat is de meest vergelijkbare dienstbetrekking”? Tot 2015 werd gesproken over soortgelijke dienstbetrekking. Vanaf 2015 is dit punt gewijzigd naar vergelijkbare dienstbetrekking. Een soortgelijke dienstbetrekking hoeft namelijk niet te bestaan, maar een vergelijkbare dienstbetrekking bestaat altijd. Het hoeft dus niet te gaan over exact dezelfde dienstbetrekking en werkzaamheden.

Als een dga niet volledig werkzaam is voor een vennootschap, maar parttime de werkzaamheden verricht, dan mag hiermee rekening worden gehouden bij het vaststellen van het loon. Als het loon na toepassen van de parttimefactor hoger is dan € 48.000 dan mag de doelmatigheidsmarge van 25% worden toegepast. Deze doelmatigheidsmarge mag niet worden toegepast als het loon lager is dan € 48.000. Stel dat een dga 50% werkzaam is voor een vennootschap en het gebruikelijk loon voor zijn functie € 80.000 bedraagt. Het gebruikelijk loon mag voor deze dga op € 40.000 worden gesteld. Het parttime loon is lager dan € 48.000. Hij mag dus niet 75% van het verlaagde loon als gebruikelijk loon ontvangen. Het gebruikelijk loon bedraagt in dit voorbeeld € 40.000.

Er bestaat nog een mogelijkheid om het gebruikelijk loon lager vast te stellen. Als de vennootschap verlieslatend is en het verlies is zo hoog dat het toepassen van het gebruikelijk loon de continuïteit van de vennootschap in gevaar brengt, dan kan het gebruikelijk loon lager worden vastgesteld. Hieraan zijn aanvullende regels verbonden. Je mag het gebruikelijk loon niet lager vaststellen als de vennootschap incidenteel verlies lijdt of wanneer alle facturen nog geheel en tijdig voldaan kunnen worden. Als de facturen niet geheel en tijdig betaald kunnen worden en er is sprake van een oplopende rekening-courantvordering op dga en/of sprake van een dividenduitkering dan mag het gebruikelijk loon ook niet lager worden vastgesteld.

Het vaststellen van een lager gebruikelijk loon in een situatie waarin de vennootschap verlieslatend is, is een specifieke situatie waarbij we adviseren om vooraf het gebruikelijk loon af te stemmen met de Belastingdienst. Er wordt dan een verzoek ingediend om vooroverleg met Belastingdienst waarbij de standpunten en onderbouwing worden voorgelegd.

Als laatste willen we wijzen op de mogelijkheid voor startende vennootschappen en zogenaamde start-ups om het gebruikelijk loon lager vast te stellen. Als een startende vennootschap als gevolg van bijvoorbeeld investeringen of een lage cashflow het gebruikelijk loon (nog) niet kan betalen dan bestaat de mogelijkheid om een lager gebruikelijk loon vast te stellen. Het gebruikelijk loon mag in beginsel niet lager zijn dan het geldende wettelijk minimumloon.

Voor dga’s die werkzaam zijn voor een innovatieve start-up gelden versoepelde regels, maar wanneer is sprake van een start up? De voorwaarden om te worden gezien als start-up zijn:

  1. er is een S&O-verklaring afgegeven aan de vennootschap;
  2. de vennootschap moet recht hebben op het verhoogde starterspercentage. Dit is het geval wanneer de vennootschap in 1 of meer van de 5 voorafgaande kalenderjaren geen werkgever is geweest en in de 5 voorafgaande jaren niet meer dan 2 keer een S&O-verklaring heeft aangevraagd.
  3. De vennootschap mag niet boven het minimis-plafond voor staatssteun uitkomen. Dit betekent dat voor de meeste sectoren dat een vennootschap over een periode van 3 belastingjaren niet meer dan € 200.000 aan staatsteun van de overheid mag ontvangen.

De start-up regeling mag maximaal 3 jaar worden toegepast. Hierna geldt de hoofdregel weer.

Het vaststellen van het gebruikelijk loon is niet altijd eenvoudig. We adviseren voor het vaststellen van het gebruikelijk loon (vooraf) advies in te winnen. Wij kunnen u hierbij ook helpen met een STERK advies en dat loont! We zien u graag voor een kennismaking met een STERK kopje koffie.